Art–Mapa. Top 10 muzeów i galerii, które trzeba odwiedzić!

Zachęta Narodowa Galeria Sztuki pl. Małachowskiego 3

Zachęta zachęca do kontemplacji jeszcze zanim przekroczy się jej progi, a mowa o majestatycznym budynku, w którym się znajduje. Podobne wrażenia robią wnętrza mieszczące sztukę XX i XXI wieku. Kolekcja galerii to ponad 3500 obiektów, wśród których pysznią się prace polskich ikon: Tadeusza Kantora, Henryka Stażewskiego, Aliny Szapocznikow, Zbigniewa Libery i Wilhelma Sasnala - można je oglądać w ramach wystaw czasowych. Najbliższa zbiorowa wystawa to „Zmiana ustawienia. Polska scenografia teatralna i społeczna XX i XXI wieku”, nawiązująca do teatru jako czułego instrumentu rejestrującego zmiany społeczno-kulturowe. Przenikanie się dziedzin artystycznych to zjawisko, które w Zachęcie prezentuje się wyjątkowo trafnie i pięknie. Gwarantowana uczta dla zmysłów!

Muzeum Sztuki Nowoczesnej
Wybrzeże Kościuszkowskie 22

Oczekując na obiecany stały gmach stołecznego Muzeum Sztuki Nowoczesnej, warto regularnie udawać się nad Wisłę, by odwiedzać niepozorny pawilon – tymczasową siedzibę instytucji. Odbywające się tam wystawy co chwilę dotykają newralgicznych punktów społecznych i politycznych wplatanych w sztukę. Aktualnie w MSN trwa „Nigdy więcej. Sztuka przeciw wojnie i faszyzmowi w XX i XXI wieku”, zorganizowana w 80. rocznicę wybuchu II wojny światowej. Jednym z jej elementów jest antywojenna „Guernica”, słynne płótno Pabla Picassa z 1937 roku. Po sycącym ducha pobycie w muzeum zachęcamy do odwiedzin tutejszej księgarni, a następnie do bardziej przyziemnych przyjemności – wizyty w Palomie nad Wisłą, czyli sąsiedniej restauracji z zachwycającym wnętrzem i menu.

Muzeum Narodowe
Al. Jerozolimskie 3

Tutaj zawsze dzieje się mnóstwo! Jeśli to wasza pierwsza wizyta w Muzeum Narodowym, warto od razu sprawdzić, co obejmują wystawy czasowe. Aktualnie można tu zobaczyć „Widoczne Niewidoczne”, czyli 143 obrazy, które w większości pozostają schowane w muzealnych magazynach, w tym płótna Zdzisława Beksińskiego, Romana Opałki i Tamary Łempickiej. Ponadto w ramach rocznic śmierci wielkich mistrzów, Bruegla i Rembrandta, wystawiane są ich grafiki, a do połowy stycznia potrwa przygotowana z rozmachem azjatycka ekspozycja „Splendor i finezja. Duch i materia w sztuce Korei”. Wystawa stała jest obszerna, więc warto podzielić jej zgłębianie na etapy. Za punkt obowiązkowy obierzcie zwiedzenie Galerii Wzornictwa Polskiego z perłami designu.

Muzeum Plakatu w Wilanowie
Oddział Muzeum Narodowego w Warszawie
ul. St. Kostki Potockiego 10/16

Punkt obowiązkowy nie tylko dla entuzjastów plakatu, ale też sztuki w ogóle. Założeniem muzeum jest bowiem to, że plakat jest postrzegany jako obraz, a obrazy podlegają uniwersalnym prawom interpretacji. Wyzwań do takiej artystycznej analizy jest sporo. Tutejsza kolekcja obejmuje aż ponad 36 tysięcy prac polskich i 25 tysięcy tytułów zagranicznych! Wśród tych pierwszych jest najstarszy obiekt z 1892 r., anonimowy, traktujący o żegludze parowej afisz, i kultowe dzieła twórców Polskiej Szkoły Plakatu. Międzynarodowe prace to m.in. abstrakcyjny plakat Joana Miró z lat 70. i geometryczny majstersztyk Giovanniego Pintoriego. Obecnie trwa zmiana ekspozycji - muzeum zaprasza do odwiedzin od 15 listopada!

Centrum Sztuki Współczesnej Zamek Ujazdowski
Jazdów 2

Dobrze tu przyjść prosto ze spaceru po sąsiednich Łazienkach, z porządnie dotlenioną głową i czystą percepcją. To dlatego, że w przestrzeni Centrum Sztuki Współczesnej Zamek Ujazdowski często pojawia się sztuka mile wymagająca i skłaniająca do analiz i refleksji, łącząca znane nazwiska z debiutującymi młodymi artystami. Genialna była, kończąca się właśnie, wystawa „Dotknij sztuki” – pole eksperymentów dla twórcy i dla odbiorcy, w tym dla dzieci. Z kolei niebawem rozpocznie się wystawa Karola Radziszewskiego, a nieco później dobrze się zapowiadająca pierwsza europejska ekspozycja kolektywu hyslom z Japonii. Będąc w Zamku Ujazdowskim, koniecznie zajrzyjcie też do księgarni i do kameralnego kina, gdzie wyświetlane są filmy flirtujące ze sztukami wizualnymi.

The Museum of Neon Lights
ul. Mińska 25

Back in the day, neon lights used to beautifully lit up most Polish streets. Now, while they can still be spotted in cities across the country, the most iconic neon designs have disappeared from urban landscapes. Luckily, some of the finest gems have been preserved and can be admired thanks to this extraordinary museum located in the Praga district. In one of the modest spaces of the post-industrial Soho Factory we can see the famous green neon light of Cepelia, a silhouette of the mermaid, or “Jaś i Małgosia” and “Społem” neon lights that will surely take some of us back to childhood. The museum is a private institution whose owner collects and renovates neon lights from across Poland on his own. If you fancy taking a neon light home, you can purchase reproduced, tinier versions of famous originals, for example that of a volleyball player – now returning to Constitution Square after a period of absence.

Galeria Raster
ul. Wspólna 63

Libera, Dwurnik, Rydet czy Sasnal to nazwiska artystów, których prace były prezentowane w pięknych białych przestrzeniach Rastra. Jedna z najprężniej działających w kraju i najbardziej znana na świecie polska galeria promuje sztukę współczesną i młodych artystów – wspomniany Wilhelm Sasnal, jako członek Grupy Ładnie, zaczynał właśnie z Rastrem. Galerię w 2001 r. założył duet krytyków sztuki: Łukasz Gor­czyca i Michał Kaczyński. Ich najnowsza, trwająca właśnie wystawa to „Duch domu” Dominiki Olszowy, traktująca o prze­strzeni domowej nacechowanej sprzecz­nymi emocjami: obok przyziemnych firanek i skórzanych mebli pojawiają się fantastyczne skrzaty. Po jej obejrzeniu koniecznie przejrzyjcie publikacje – w tym wydawnictwa własne Rastra – w kolekcji tutejszej księgarni.

Królikarnia
ul. Puławska 113a

Ten mokotowski spacer zaczyna się od przechadzki po trawie w okalającym Królikarnię Parku Rzeźby, w którym znajdują się m.in. prace z kolekcji Muzeum Narodowego w Warszawie. Najnowszym dziełem jest pięknie mieniąca się bryła „Melancholia” Maurycego Gomulickiego, która będzie gościć w parku przez 3 lata. Wnętrze Królikarni – osiemnastowiecznego zamku – to siedziba Muzeum Rzeźby im. Xawerego Dunikowskiego, w którym odbywają się wystawy – jak miniona o pomnikach – i spotkania artystyczne. Najbliższym zapowiadanym wydarzeniem są „Słuchy – koncerty do zwiedzania”, czyli instalacje dźwiękowe. Polecamy także polować na organizowane przez Królikarnię spacery „Śladami warszawskich pomników”.

Galeria Stereo
ul. Miedziana 11

Założona przez dwójkę krytyków i kuratorów sztuki Zuzannę Hadryś i Michała Lasotę Galeria Stereo funkcjonuje równą dekadę – pierwotnie znajdowała się w Poznaniu, a od 2013 r. rezyduje w stolicy. Od początku misją jednej z najciekawszych rodzimych galerii było promowanie sztuki współczesnej i ścisła współpraca z artystami. W przestrzeni Stereo pojawiają się prace twórców polskich – m.in. związanych z galerią Wojciecha Bąkowskiego, Piotra Bosackiego i Normana Leto, i zagranicznych – najbliższa wystawa to monografia urodzonego w Kanadzie, a mieszkającego w Berlinie Aleksandra Hardashnakova.

Muzeum życia w PRL
ul. Piękna 28/34

Dla niektórych będzie to wizyta mocno sentymentalna, dla innych – historyczna i kulturotwórcza. Nazwa Muzeum Życia w PRL mówi sama za siebie, zapowiadając, że ekspozycja dotyczy codziennych realiów minionego ustroju. W przestrzeni po brzegi wypełnionej pamiątkami i symbolami Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej znajdują się mundur milicjanta, model poczciwej pralki Frani, syfon do wody sodowej i kolorowe butelki po oranżadzie. Na 260 metrach kwadratowych muzeum znajdującego się w sercu MDM-u zmieścił się nawet Fiat 126p i w całości zaaranżowane pomieszczenia: mieszkanie (wraz z kuchnią) i kawiarnia nawiązująca do kultowej Antycznej. I tak – można się tu napić kawy!

Tekst: Marika Krystman
Zdjęcia: dzięki uprzejmości muzeów i galerii