PURO ART GUIDE: WARSZAWA

Muzeum Sztuki Nowoczesnej - wielkie początki

Pod koniec października przywitamy nowy, budowany przez ostatnią dekadę, gmach Muzeum Sztuki Nowoczesnej, gdzie już na starcie będzie można zobaczyć prezentację wybranych prac z kolekcji. Muzeum jednak to nie tylko miejsce obcowania ze sztuką, a przynajmniej takie będzie nowe MSN. Poza przestrzeniami wystawowymi, pomieści m.in. kino, audytorium, sale edukacyjne, pracownie konserwatorskie, kawiarnię. Zmiany na samym Placu Defilad mają być równie spektakularne. Na nowo zaplanowanym Placu Centralnym beton ustąpi miejsca zieleni, stając się idealną przestrzenią do wypoczynku w sercu miasta.

ŚRÓDMIEŚCIE - DZIELNICA SZTUKI

Gdy znajdziemy się w centrum miasta, trafimy na wiele miejsc związanych ze sztuką współczesną. Podążając tropem wiedeńskiej nomenklatury, to właśnie Śródmieściu moglibyśmy nadać miano „Dzielnicy Muzeów”, choć u nas przejawia się to zgoła inaczej. Wiele galerii skrywa się w urokliwych lokalizacjach, starych, klimatycznych kamienicach, co nadaje im bardziej przytulny charakter. Człowiek nie ginie tu w cieniu monumentalnej architektury. Choć na pierwszy rzut oka wydawać się może, że drogę do wejścia znajdą tylko wtajemniczeni, nic bardziej mylnego! Raz do roku, na przełomie września i października, w stolicy odbywa się największy w tej części Europy festiwal poświęcony współczesnej scenie galeryjnej - Warsaw Gallery Weekend. To właśnie wtedy mamy okazję, aby zapoznać się z tymi wszystkimi miejscami w gronie sympatyków sztuki, ale też specjalistów otwartych na rozmowy! Galerie uczestniczące w tym wydarzeniu warto jednak, a nawet trzeba, odwiedzać przez cały rok. Podpowiadamy Wam, gdzie się wybrać.

ŚRÓDMIEŚCIE PÓŁNOCNE

W najbliższej okolicy PURO Warszawa Centrum znajduje się kilka interesujących galerii, które na przestrzeni ostatnich lat ożywiły serce stolicy. Mając zatem dość mocno ograniczony czas, nie musicie wyprawiać się daleko po inspirujące, artystyczne doznania.

Gunia Nowik Gallery

Gunia Nowik Gallery mieści się w kamienicy pod adresem Bracka 18. To miejsce stworzone przez galerzystkę, która wcześniej była związana z galerią Pola Magnetyczne. Dzisiaj galeria dynamicznie się rozwija, kładąc nacisk na międzynarodowe relacje. Często prezentuje sztukę polskich artystów w nowych kontekstach, nierzadko zestawiając ją bezpośrednio z twórcami zagranicznymi. Wśród reprezentowanych tu artystów znajdują się m.in. Agata Bogacka, Iza Tarasewicz, Jakub Gliński i Anna Orłowska. Galeria zajmuje się również spuścizną artystyczną Krzysztofa Junga.

Wschód, Stereo

Wschód i Stereo to galerie mieszczące się naprzeciwko siebie w kamienicy przy Brackiej 20b.  Wschód założony został w 2017 roku, podczas gdy galeria Stereo - pierwotnie działająca w Poznaniu - przeniosła się do stolicy w 2013 roku. Stereo, związana korzeniami ze stolicą Wielkopolski, reprezentuje w głównej mierze artystów poznańskich, a wśród nich Piotra Łakomego, Jakuba Czyszczonia i Wojciecha Bąkowskiego. Galeria Wschód, której nazwę możemy odczytywać metaforycznie na dwa sposoby – nawiązując do nowych początków oraz geograficznego wschodu Europy - skupia artystów zarówno polskich, jak i zagranicznych. Jeśli chodzi o rodzimych twórców, galeria współpracuje m.in. z Karoliną Bielawską, Cezarym Poniatowskim oraz Joanną Woś.

Galerie są w trakcie przeprowadzki i tymczasowo są nieczynne

Wanda

Jedna z najmłodszych przestrzeni artystycznych w stolicy, założona w 2022 roku, zlokalizowana w kamienicy przy Brackiej 20b, podobnie jak Wschód i Stereo. Galeria jest miejscem o szerokim spektrum działania.  Poza projektami kuratorskimi, otwarta jest również na eksperymentalne projekty z zacięciem aktywistycznym.

Serce Exhib.

Galeria Serce Exhib. znajduje się w jednym z budynków przy tętniącej życiem ulicy Chmielnej 9. To miejsce eksponujące alternatywną scenę artystyczną w Polsce. Galeria prezentuje artystów nieznanych szerszej publiczności, którzy kwestionują zastany porządek i poszukują nowych narracji w sztuce.

Olszewski - Ciacek

Jeśli pragniecie zgłębić historię sztuki w Polsce, wybierzcie się do galerii Olszewski – Ciacek, mieszczącej się przy ulicy Szpitalnej 8a. Znajdziecie tu przede wszystkim twórczość artystów awangardy powojennej, w tym wielu związanych z abstrakcją. To właśnie tutaj można zapoznać się z ogromną spuścizną jednego z najwybitniejszych, a zarazem najbardziej kontrowersyjnych, artystów dwudziestolecia międzywojennego – Witkacego.

Lokal_30

Jedna z najdłużej działających warszawskich galerii prywatnych, założona w 2006 roku, zlokalizowana w kamienicy przy ulicy Wilczej 29a. Ze szczególną wrażliwością skupia się na pokazywaniu sztuki feministycznej, przy czym prezentuje artystów różnych generacji. To właśnie w lokalu_30 wzrastała znana dziś i ceniona na całym świecie Ewa Juszkiewicz. Wśród artystek związanych z galerią są m.in. Joanna Rajkowska, Justyna Górowska, Zuzanna Janin. Galeria zajmuje się również spuścizną po Marii Anto oraz Natalii LL. Od wielu lat prowadzi cykliczne wydarzenie „Seminarium Feministyczne”, w ramach którego zaproszeni goście i gościnie podejmują dyskusję wokół tematu sztuki i wątków feministycznych.

Raster

Działająca ponad dwie dekady galeria, która wyrosła z tradycji działań undergroundowych.  Zlokalizowana w budynku przy ulicy Wspólnej 63, prowadzi rozbudowany program wystawienniczo-wydawniczy, kładąc duży nacisk na współprace międzynarodowe. Reprezentuje artystów różnych pokoleń, w tym wybitnych twórców przełomu wieków - Wilhelma Sasnala i Zbigniewa Liberę oraz artystów młodszego pokolenia - Karolinę Jabłońską, Emilię Kinę oraz Dominikę Olszowy.

Fundacja Galerii Foksal

Powołana jeszcze pod koniec XX wieku, w znacznej mierze przetarła szlaki dla zupełnie nowej wizji środowiska artystycznego, otwartego na promocję polskich artystów za granicą. Z fundacją związani są wybitni artyści, debiutujący w latach 90. XX wieku, zaliczani do nurtu sztuki krytycznej - Paweł Althamer, Artur Żmijewski, ale też twórcy młodszego pokolenia, m.in. Agata Słowak i Karol Palczak.

Piktogram  

Założony w 2005 roku jako instytucja o charakterze niekomercyjnym, w celu organizowania wystaw oraz projektów badawczych w różnych lokalizacjach. Od 2015 roku Piktogram działa w formule galeryjnej, reprezentując artystów, m.in. Szymona Rogińskiego, Zuzannę Golińską, Pawła Olszewskiego. Od 2022 roku galeria działa przy ulicy Górskiego 4.

Fundacja Stefana Gierowskiego

Instytucja, działająca przy placu Dąbrowskiego, została powołana w 2014 roku. Realizuje równocześnie różne cele - pielęgnuje pamięć o twórczości Stefana Gierowskiego oraz wspiera rozwój sztuki, w tym młodych twórców. Od 2015 roku przyznaje nagrodę za najlepszy dyplom na Wydziale Malarstwa warszawskiej ASP.

 

ŚRÓDMIEŚCIE POŁUDNIOWE 

Polana Institute

Przez długi czas związana z Muranowem, od niedawna działająca pod adresem Noakowskiego 16/35, przy warszawskiej Politechnice. Prezentuje w głównej mierze artystów urodzonych w latach 80. i 90. XX wieku. Z galerią związani są m.in. Katarzyna Przezwańska, Magdalena Karpińska, Patryk Różycki oraz Mikołaj Sobczak.

Import Export

Już sama nazwa tej galerii wskazuje na ruch oraz otwartość na nieznane inspiracje, które przypływają i odpływają, krążąc w różnych kierunkach. Założona w 2021 roku, usytuowana przy Alejach Ujazdowskich, jednocześnie skupiona na projektach o charakterze nomadycznym (wędrownym). 

Monopol, BWA Warszawa 

Galeria Monopol i BWA Warszawa dzielą ze sobą ten sam adres – Marszałkowska 34/50, przy placu Zbawiciela. W pierwszej z nich możemy obejrzeć dzieła zarówno artystów starszego pokolenia, jak i przedstawicieli młodszej generacji. Z galerią współpracują m.in. Jarosław Fliciński, Cyryl Polaczek, Martyna Pinkowska i Leon Tarasewicz.

Pomimo sąsiedztwa placu Konstytucji, będącego sztandarowym przykładem socrealistycznej architektury oraz samej nazwy, która może kojarzyć się z instytucjami państwowymi minionych czasów, twórcy BWA Warszawa mają zupełnie inną wizję. Odwracają skojarzenia i celowo posługują się nomenklaturą minionego ustroju. Tworzą w ten sposób miejsce z misją, które zrywa z utopijną wizją sektora sztuki z czasów socrealizmu. Z galerią związani są m.in. Karol Radziszewski, Małgorzata Szymankiewicz, Bartłomiej Flis i Agnieszka Brzeżańska.

Fundacja Sztuki Polskiej ING

W 2023 roku na placu Unii Lubelskiej powstała ogólnodostępna przestrzeń biurowo-konferencyjna, prezentująca znakomitą część kolekcji Fundacji Sztuki Polskiej ING. To miejsce, usytuowane niemal w samym sercu miasta, zapewnia niezwykłą atmosferę co-workingową. Można tu spędzić czas w otoczeniu dzieł uznanych polskich artystów. Umieszczenie sztuki w tak nietypowej przestrzeni, jaką jest piętro galerii handlowej, stanowi także intrygujący sposób na otwarcie jej dla nowych odbiorców.

 

Gdzie poza Centrum?

Poza centrum jednak wciąż wiele jest do odkrycia, być może nawet w Twoim najbliższym sąsiedztwie.

 

MURANÓW

Leto, Hos Gallery

Podczas jednego spaceru możesz otrzymać aż podwójną dawkę artystycznych wrażeń, odwiedzając dwie sąsiadujące ze sobą galerie, które znajdują się pod tym samym adresem przy ulicy Dzielnej 5.

Leto, założona w 2007 roku, to galeria z bardzo długą tradycją. Reprezentuje artystów, którzy w większości kształtowali się twórczo po 1989 roku. Z galerią związani są m.in. Maurycy Gomulicki, Wojciech Ireneusz Sobczyk, Aleksandra Waliszewska i Radosław Szlaga. Sąsiednia HOS Gallery to przestrzeń działająca w stolicy od 2019 roku. Pierwotnie powstała w celu ekspozycji prac z kolekcji jej właścicieli. W galerii prezentowane są obecnie zarówno wystawy młodych artystów, jak i dorobek twórców już nieżyjących. HOS Gallery wielokrotnie gościła wystawy dyplomowe absolwentów warszawskiej ASP. Na co dzień współpracuje m.in. z Robertem Delmanem i Pawłem Olszczyńskim. 

 

Szydłowski Gallery

Będąc na Muranowie warto zajrzeć również do Szydłowski Gallery, która została założona jeszcze u schyłku ubiegłego wieku. Program instytucji skupia się przede wszystkim na prezentacji polskich klasyków awangardy. Na wystawach w galerii możemy zatem oglądać prace wybitnych twórców, w tym Wojciecha Fangora, Erny Rosenstein, Ryszarda Winiarskiego i Tadeusza Kantora.

 

W maju lokalne instytucje kultury i sztuki organizują wydarzenie nazwane Muranowską Majówką, które zostało zainaugurowane po raz pierwszy w 2021 roku. W tym czasie wiele galerii szykuje wernisaże nowych wystaw oraz dużo szerzej zakrojony program towarzyszący. Warto zatem nastawić się na majowe spacery właśnie w tych okolicach.

 

SASKA KĘPA

Le Guern

Spoglądając w kierunku prawego brzegu Wisły, warto zajrzeć do Galerii Le Guern na Saskiej Kępie. Szczególnie urokliwa w okresie wiosenno-letnim, ze względu na ogród, który również bywa wykorzystywany w celach wystawienniczych. Przestrzeń jest otwarta na różne formy aktywności artystycznej i prezentuje zarówno uznanych, jak i młodych twórców. Galeria na co dzień współpracuje z wieloma artystami m.in. Tomaszem Baranem, Aleksandrą Liput, Natalią Załuską, Pawłem Matyszewskim i Irminą Staś.

 

WOLA

Galeria Dawid Radziszewski

Galeria Dawid Radziszewski, działająca w Warszawie od 2013 roku, jest kontynuacją poznańskiej galerii Pies. Mieści się przy ulicy Kolejowej 47a, a przedmiotem jej zainteresowania jest przede wszystkim polska sztuka współczesna oraz relacje łączące ją z twórcami zagranicznymi. Na co dzień reprezentuje artystów z Polski i zagranicy, w tym m.in. Agnieszkę Polską, Joannę Piotrowską, Adama Rzepeckiego i Krzysztofa Grzybacza.

Turnus

Przestrzeń wystawienniczo-kawiarniana, otwarta w 2023 roku przez absolwentki warszawskiej ASP, Kamilę Falencką oraz Marcelinę Gorczyńską, przynosi powiew świeżości w środowisku galeryjnym. To idealne miejsce do odkrywania najnowszych nurtów w sztuce,  gwarantujące jednocześnie spokojne weekendowe popołudnia przy kubku kawy lub herbaty. A wszystko to w duchu otwartości na różnorodność!

Zachęta - Narodowa Galeria Sztuki - Od nowa

Jeśli zapragniesz jednak obcowania z wielkomiejską architekturą, warto zajrzeć do Zachęty - Narodowej Galerii Sztuki, gdzie czeka na Ciebie wiele nowego. W ostatnim czasie pojawiły się aż trzy ciekawe wystawy: „Datament”, czyli instalacja site-specific, autorstwa Anny Barlik, która była pokazywana na ostatnim Biennale Architektury w Wenecji. Poza tym, dwie wystawy prezentujące twórców młodego pokolenia: „Zza gór słońce wznosi blade” oraz „Z popiołów”, pod kuratelą Aleksandry Skowrońskiej oraz Michaliny Sablik, które stworzyły niezwykle komplementarne projekty, dotykające tematu współczesnych wielokryzysów. Powiew świeżości zawitał do Zachęty wraz z początkiem wiosny, a my z niecierpliwością czekamy na więcej!

 

Pamiętajcie, jeśli spacer po sztuce, to tylko z PURO! W sezonie letnim organizujemy wspólny cykl PURO Art Walks, podczas którego możecie odkrywać razem z nami wyżej wymienione przestrzenie w otoczeniu entuzjastów oraz pracowników sztuki.

Autorka: Weronika Jakubowska

 

1. Budynek Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Warszawie, widok od ulicy Marszałkowskiej, fot. Marta Ejsmont (2023), dzięki uprzejmości Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Warszawie.
2. Widok wystawy Secret Language - Vanessa Disler, Hannah Sophie Dunkelberg, Ewa Partum, Vanessa Safavi, Gunia Nowik Gallery, Warszawa 2024, fot. Katarzyna Legendź, dzięki uprzejmości Gunia Nowik Gallery.
3. Widok wystawy Anna Orbaczewska, Dziwne uczucia, Lokal_30, Warszawa 2024, fot. Adam Gut, dzięki uprzejmości Lokal_30.
4. Fundacja Sztuki Polskiej ING, fot. Błażej Pindor, na zdjęciu dwie prace z kolekcji: Mikołaj Moskal, Rzeźba terenu, 2009/2023, Stach Szumski, Problematyka bakteryjna biur III, 2018, dzięki uprzejmości Fundacji Sztuki Polskiej ING.
5. Widok wystawy Natalia Załuska, Promenada, Galeria Le Guern, Warszawa 2022-2023, fot. Adam Gut, dzięki uprzejmości Galerii Le Guern.
6. Turnus - widok na wejście przy Wolskiej 46/48, dzięki uprzejmości Turnus
7. Marcelina Gorczyńska i Kamila Falencka – założycielki Turnus, dzięki uprzejmości Turnus.
8. PURO Art Walk, sierpień 2023.